Salisilat intoleransı

Salisilatlar doğal olarak bitkilerde bulunan; bitkileri böcek, bakteri ve mantarlara karşı koruyan bileşiklerdir. Bitkinin gövdesinde, kabuğunda, yapraklarında, köklerinde veya tohumlarında bulunabilirler. En bilinen salisilat söğüt ağacından elde edilen asetil salisilik asit, yani aspirindir. Eğer aspirin size iyi gelmiyorsa yüksek olasılıkla salisilat intoleransınız olabilir.

Besinlerin içindeki salisilatlar aspirin etkilerine benzer şekilde COX-1 enzimini inhibe eder, prostaglandin sentezi azalır. Salisilat intoleransı olan hastalarda prostaglandin sentezinin azalması lökotrien yolaklarını aktive eder, havayolları daralma ve mukus oluşumu olur. Bazı hastalarda da kulak çınlaması oluşabilir. Aspirin bu nedenle bazı hastalarda astım bulgularını artırabilir, kulak çınlamasına yol açabilir. 

İntoleransı olmayanlar için salisilat içeren çoğu besinin pek çok yararı vardır: antiinflamatuar, damar sertliği giderici, ve pıhtılaşmayı azaltıcı etkileri vardır. 

Lökotrien yolakları aktive olunca ortama salınan sitokinler mast hücrelerini aktive ederek hem inflamasyona hem de histamin intoleransı bulgularının artmasına neden olabilir. Salisilat intoleransı da bir yalancı alerjidir. 

Salisilat intoleransında en sık görülen yakınmalar: Burunda dolgunluk, geçmeyen burun akıntısı, sinüzit benzeri yakınmalar, ve nazal polip oluşumudur. Astım, sinüzit ve tekrarlayan nazal polip üçlüsü Samter triadı olarak isimlendirilir. Tekrarlayan polip hikayesi olan hastalarda akla mutlaka salisilat intoleransı gelmelidir. 

Salisilat intoleransı bulguları:

• Astım bulgularında artış 
• Tekrarlayan nazal polip
• Sinüzit
• Geçmeyen burun akıntısı
• Ürtiker, anjiyoödem 
• Gaz, şişkinlik, midede yanma
• İshal, karın ağrısı
• Ellerde ayaklarda şişme, ödem 
• Yanaklarda ve kulaklarda kızarma
• Baş dönemsi
• Kulak çınlaması

Salisilatlar kesildikten sonra neden oldukları bulguların geçmesi için en az 10 gün geçmesi gerekir. 

O yüzden keser kesmez yakınmalarınızın geçmesini beklemeyin.

Çocuk ve gençlerde kronik karın ağrısında suçlu salisilat intoleransı olabilir. İnflamatuar bağırsak hastalıkları, mast hücresi aktivasyon sendromu  ve besin alerjisi olanların %5-10’unda salisilat intoleransı olduğu düşünülmektedir. Ülseratif kolit hastaları, Crohn hastalarından daha duyarlıdır. 

Salisilat intoleransı, sıklıkla histamin intoleransı ile birlikte görülür.

Salisilatlar bitkilerde olduğu için vegan veya vejetaryen beslenenlerin salisilat intolernasından etkilenme olasılıkları daha yüksektir. 

Omega 3 düzeyi yüksek besinleri her gün tüketmek ve düzenli Omega 3 takviyesi almak bulguların kontrol altına alınmasına yardımcı olur. 

Salisilatlar aynı zamanda bağırsak kanserlerine karşı koruyucudur. 

Salisilat düzeyi yüksek besinler: 

• Elma kabuğu/ meyvesi/ suyu, üzüm/ kuru üzüm, üzüm suyu, narenciye/ suyu, kiraz, çilek, orman meyveleri, ananas, kivi, nektarin, şeftali, muz, erik/ kuru erik, kayısı/kuru kayısı, kavun, karpuz, kiraz, incir/ kuru incir, hurma, nar
• Biberler, kuşkonmaz, domates, havuç, salatalık, bezelye, yer elması, avokado, brokoli, patlıcan, kırmızı turp, pazı, tere, sakız kabağı kabuğu , karnabahar, ıspanak, pancar, rezene, sarımsak, bamya
• Köri, kekik, acı pul biber, paprika, zencefil, kakule, tarçın, kimyon, rezene, nane, muskat, biberiye, zerdeçal, meyan kökü, karabiber, rezene, kimyon, zerdeçal, karanfil, anason, defne, kişniş, vanilya esansı, garam masala, hardal tozu, adaçayı, tarhun
• Salatalık turşusu, lahana turşusu
• Zeytin (özellikle yeşil zeytin)
• Mantarlar
• Badem, çam fıstığı, Antep fıstığı, Brezilya cevizi
• Çiya tohumu 
• Yer fıstığı
• Şarküteri ürünleri
• Mısır, mısır unu
• Sirke, ketçap, soya sosu 
• Çay, kahve, nane çayı 
• Hindistan cevizi sütü
• Şarap, rom, bira, likör, cider
• Ketçap, hardal 
• Nane şekerleri, naneli sakız, meyan kökü şekerleri, okaliptüs şekerleri 
• Yosunlar

Salisilatlar meyve ve sebzelerin kabuğunda daha fazla bulunduğu için, bazı besinleri kabuklarını soyarak tüketebilirsiniz.

Salisilatlar ayrıca ilaçlar ve kişisel bakım malzemelerinde de bulunabilir: Naneli ağız bakım suları, naneli diş macunu, parfümler, kremler, şampuanlar, saç kremleri, makyaj malzemeleri, makyaj temizleyicileri, tıraş kremleri, güneş kremleri, ağrı kesici kremler de salisilat içerebilir. 

-Aspirin, Alka seltzer, okaliptüs yağı kapsülleri, kelp takviyeleri ve naneli ilaçların içinde salisilat vardır. 

Yukarıdaki yakınmalarınız varsa ve Aspirin kullanıyorsanız doktorunuza danışın.

Doktorunuz veya eczacınıza danışarak düzenli Omega-3 Doymamış yağ asidi takviyesi alın.