Servikojenik Baş Ağrıları

(Boyun problemlerine sekonder baş ağrıları)

Ense-boyun kasları, boyun yumuşak dokuları ve/veya boyun omurgası (faset eklem ve disk) problemlerinin başa yansıması sonucu görülen ağrılardır. Boyun ve çevresinde yer alan kas, sinir, damar, kemik veya eklem tutulumuna bağlı olarak ortaya çıkar. Özellikle ilk üç boyun omurgasının problemlerine bağlı görülme olasılığı yüksektir. 

Yüzün ve beyin zarlarının  duyu ve ağrı liflerini taşıyan trigeminal sinirin omurilik merkezinin etkilenmesi nedeniyle oluştuğu düşünülmektedir. Ayrıca uzun süre masa başında çalışmak, uzun süreli eldeki telefon/tablete bakmak ve/veya uzun süreli araba kullanmak nedeniyle de boyun ve sırt kaslarında ortaya çıkan dengesizlik ve postür bozukluklarında da görülür (Üst çapraz sendrom).  

 Kadınlarda 2-3 kat fazla görülür. Nüfusun %2’si etkilenmektedir. 20 sene önce daha çok orta-ileri yaş hastaları etkilenirken, günümüz şartları ve teknoloji bağımlılığı nedeniyle  ilk okul çağından itibaren tüm yaşlarda, özellikle ergen ve genç erişkinlerde çok sık görülmeye başlamıştır. 

Görülebilecek belirti-bulgular:

• Baş ağrısı (mengene ile sıkıştırılmış gibi, künt, çoğunlukla iki, nadiren tek taraflı) 
• Ense ağrısı
• Baş/boyun hareketlerinde kısıtlılık
• Gözün üstüne/arkasında ağrı   
• Yüz ağrısı
• Şakak ağrısı
• Alın ağrısı
• Omuz ağrısı
• Sabahları diş-çene ağrısı
• Postür bozukluğu (üst çapraz sendrom)
• Kamburluk

Kimlerde görülebilir?

• Boyun omurgası dejenerasyonu 
• Boyun fıtıkları
• Boyunda omurga kayması
• Romatolojik hastalıklarda omurga tutulması (romatoid artrit, ankilozan spondilit) 
• Baş/boyun travması 
• Araç içi trafik kazası (whiplash yaralanması)
• Araç dışı trafik kazası (direkt boyun travması, düşmeye sekonder travma, kafa travması ile birlikte boyun travması)
• Kafa travması (arka üstü yere düşme, kafa üstü düşme)
• Boyun kaslarındaki problemler 
• Fibromyalji 
• Kötü postür
• Masa başı çalışma
• Boynu zorlama (telefonda konuşurken baş ve omuz arasına sıkıştırma)
• Uzun süreli elde tutulan telefon/tablet bilgisayara bakma
• Tek taraflı çanta taşıma
• Ağır sırt çantası taşıma
• Migren 
• Gerilim tip başağrısı 
• Çene eklemi problemleri
• Muayene bulguları
• Boyun hareketlerinde kısıtlılık ve ağrı
• Baş hareketleri ile şiddetlenen ağrı
• Boyun kaslarında hassasiyet (kendiliğinden veya dokunmakla)
• Boyun ve omuz kaslarında tetik noktalar 
• Boyun, sırt ve omuz kaslarında gerginlik
• Boyun ve sırt kaslarında kısalık
• Boyun fleksör kaslarında (başı öne eğen kaslarda) zayıflık
• Ense ve ense altı bölgelere uygulanan basınç ile ağrıda tetiklenme/şiddetlenme 
• Postür bozuklukları (üst çapraz sendrom) 

• Egzersiz
• Postür düzeltme
• Merkez güçlendirme
• Boyun gevşetme, germe, güçlendirme
• Üst çapraz sendroma yönelik germe ve güçlendirme
• Düşük yoğunlukta tüm vücut egzersizi
• Yoga
• Pilates
• Yürüyüş 
• Tai chi
• Yüzme
• Uyku problemlerinin çözülmesi, uyku hijyeni, yatış postür ve çevre düzenlemesi (sert yatak, alçak ve yumuşak yastık)

• Şekersiz beslenme 
• Glutensiz beslenme
• Paleo beslenme
• Vitamin/mineral desteği
• Probiyotik tedavi
• Stresle baş etmenin öğrenilmesi
• Psikoterapi 
• Kognitif terapi
• Meditasyon 
• Nefes 
• Fibromyalji tedavisi, tetik nokta enjeksiyonu
• Fizik tedavi ( TENS, manipülasyon, kriyoterapi, lazer)
• Bruksizm tedavisi (gece ateli , Botox)
• Masaj
• İlaç tedavisi
• Basit ağrı kesiciler 
• Kas gevşeticiler 
• Antidepresanlar
• Antiepileptikler
• Enjeksiyon: Faset enjeksiyonu, tetik nokta/miyofasyal enjeksiyon, oksipital sinir blokajı, Botox enjeksiyonu
• Akupunktur
• Kafein tüketimini azaltmak

• Ağır çanta taşımamak
• ek taraflı yük taşımamak (çanta, poşet, bebek)
• Masa başında uygun postürde oturmak
• Ayak ve dizlerin doksan derece ile yere basması
• Kolların sandalye kolçaklarına dayanması
• Omuzlar geride, sırt dik oturmak
• Monitörün göz hizasının biraz altında olması
• Elin koltuk tarafından desteklenmesi
• Klavyenin dirseklerin altında yer alması
• Masa başı çalışanlarda ara ara çalışmaya ara verip, dolaşmak ve/veya germe eksersizi yapmak
• Telefonla konuşurken, elinizle tutmak ve aralıklı olarak konuştuğunuz tarafı değiştirmek veya kulaklık/bluetooth kullanmak, omuz ve baş arasına sıkıştırmamak 
• Teknoloji bağımlılığını azaltmak, telefona kısa sürelerle, ve göz hizamıza yakın tutarak bakmak
• Soğuk havalar/klimalı ortamlarda boyun ve omuzları korumak, sıcak tutmak
• Topuklu ayakkabı giymemek/ alçak topuklu ayakkabı giymek (Yüksek topuklu ayakkabılar vücut ağırlık noktasını öne aldıkları için, vücut dik durabilmek için dizler kırılır, bel ve boyun çukurluklarını arttırır)