Nasıl yemeli?

How to Eat (Mindfulness Essentials)
Yazar: Thich Nhat Hanh
Yayın Evi: Parallax Press, 2014

Çok sevdiğim Vietnamlı meditasyon ustası Thich Nhat Hanh, kitaplarında hayatımızda farkındalığa nasıl daha fazla yer verebileceğimizi anlatıyor.
Çok daha sağlıklı hissedebilmek ve hastalıklarımızdan kurtulmak için farkındalığımızı artırmamız gereken en önemli konulardan biri de beslenme şeklimiz ve gıda seçimlerimiz. Kısacası ağzımızdan içeri giren her bir lokma. Thich Nhat Hanh, yediklerimizden zevk almak, yeryüzüne ve kendimize zarar vermeden yediklerimizle sürdürülebilir ve sağlıklı bir ilişki kurmak için önerilerini paylaşıyor.
Yediklerimizden zevk almak, yeryüzüne ve kendimize zarar vermeden besinlerle sürdürülebilir ve sağlıklı bir ilişki kurmak için Thich Nhat Hanh’ın ilk önerisi yediklerimizin ardındaki süreci görebilmek üzerine…
Farkında olmak demek yaptığımız her eylemde zihnimizi sadece o eyleme dikkat vermeye davet etmektir. Ağzınıza bir parça meyve attığınızda, tek ihtiyacınız bu anın farkında olmak için yoğunlaşmaktır. Dikkatinizi yediğiniz şeye odaklamak için şöyle diyebilirsiniz; “Bir parça elma ısırıyorum”.
Bunu yaparken zihniniz başka bir yerde olmak zorunda değil. Eğer bir şeyler yerken işinizi, o anki sorunlarınızı düşünüyorsanız bu farkında bir şekilde yemek değildir. Eğer dikkatinizi elmaya veriyorsanız işte bu farkında bir şekilde yemektir. Yediğiniz şeyin farkında olduğunuzda ona çok daha derin bir şekilde bakabilir, o gıdanın tohum halini, onun yetişmesine imkan veren koşulları, havayı, suyu, onu yetiştiren çiftçiyi, toplayan ve taşıyan kişileri yani kısacası tüm emeği görürsünüz.
Bu iç görüyü edinebilmek için çok vakit harcamanıza da gerek yok. Sadece bir an durmalı, endişelerinizi ve gereksiz düşüncelerinizi bir kenara bırakmalısınız.
Bir sonraki lokmanızı ağzınıza götürmeden önce sadece böyle bakmayı deneyin. 
Thich Nhat Hanh, eğer farkında bir şekilde yemek yaparsak ve temizlersek mutfağın meditatif bir pratik alanı olabileceğini paylaşıyor. Bunun için de nefes alıp nefes vererek yaptığımız şeylerin bilincinde olabileceğimizi ve işlerimizi keyif içinde halledebileceğimizi söylüyor.
Eğer farkındalığınızı bir sanat gibi kullanabilirseniz yaptığınız şeylerin sağlıklı ve lezzetli olabileceğini belirten Thich Nhat Hanh, yemek yaparken işin içine sevgi, özen ve farkındalık kattığınızda insanların sunduğunuz bu sevgiyi de yediklerini anlatıyor.

Yemek yemek sadece beden için değil, zihin için de bir gıdadır.

Bu yüzden yemek hazırlarken ve yerken farkındalık geliştirmek hayatımıza çok olumlu katkılar sağlar.
Thich Nhat Hanh, mutfağa girip aceleyle işlerinizi halletmek zorunda olduğunuzda farkındalığınızı hatırlamanın zor olabileceğini ve bu işi kolaylaştırmak mutfakta kendinize küçük hatırlatmalar koyabileceğinizi söylüyor; güzel bir taş, bir aile fotoğrafı veya size anlamlı gelen herhangi bir şey…
Bu farkındalığı mutfağınıza taşırsanız, ihtiyacınız olan huzur yiyeceklerinizi doğrarken, pişirirken veya bulaşıkları yıkarken gelebilir. Mutfakta geçirdiğiniz her anı meditasyon yapmak ve anda kalmak için bir fırsat olarak görebilirsiniz. 
Modern zamanlarda insanlar bedenlerinin kendilerine ait olduğuna inanırlar, bu nedenle kendilerine ne isterlerse yapabileceklerini düşünürler. Ancak bedeniniz sadece sizin değildir. Bedeniniz atalarınıza, ebeveynlerinize ve sizden sonra gelecek nesillere aittir; aynı zamandaysa yaşayan tüm canlılara…
Thich Nhat Hanh, kaşığınızdaki her yiyeceğe dikkatinizi yoğunlaştırmanızı öneriyor ve yiyebildiğiniz her bir gıdanın tüm evren için bir armağan olduğunu hatırlamanızı öneriyor.
Çiğnedikçe farkında olmanızı, çiğnedikçe o minicik bir parça yiyecekte tüm evrenin olduğunu bilmenizi ve o gözle görmemiz gerektiğini söylüyor. 

Yediğimiz aslında ne?
Thich Nhat Hanh, yemek yerken çoğunlukla yediğimiz şeyi düşünmediğimizi söylüyor. Geçmişi düşünüyor, geleceğe dair endişelerimizi büyütüyor ve aynı döngü içinde dolaşıp duruyoruz.
Eğer yemeğinizle baş başaysanız o an durun; işinizi, ofiste yaşananları, hoşunuza gitmeyen olayları tekrar gözünüzde canlandırmayın. O an gerçekleşmeyen hiçbir şeyi düşünmeyin.

Endişelerinizi, korkularınızı ve öfkenizi çiğnemeyin.

Negatif duygularınızı çiğnerseniz, her bir lokmanızda şükran duymak zorlaşır. Bu yüzden sadece ve sadece yemeğinizi çiğneyin. Doğru yiyecekleri ölçülü miktarda açgözlülük yapmadan ve aşırıya kaçmadan yemek sağlığımız için vazgeçilmez olmalıdır. Yiyeceklerinizi yeteri kadar çiğner ve yavaşça yerseniz midenizi doldurmadan doymuş olursunuz.
Besin değeri yüksek yiyecekleri farkındalıkla tüketmek hem daha fazla yemek yemenizi engeller hem de vücudunuza zarar vermenizin önüne geçer. Ölçülü miktarda besin tüketmek, sadece kendinize değil çevreye ve diğer canlılara da iyi gelir.

Yemek yemek bir sanattır
Yemek yemenin bir sanat olduğunu söyleyen Thich Nhat Hanh, bu sanatı hissetmek için sadece gösterişli ve pahalı tabaklar yememiz gerekmediğini, düzenli pratik ve konsantrasyon gerektiğini vurguluyor. Bedenimiz tüm evrene ait bu yüzden bu hem bir hediye hem de bir sorumluluk. Onu sağlıklı tutmak için nasıl yemek yemek gerektiğini çok iyi bilmemiz gerekiyor.
*Yemeğe başlamadan önce bir an için durmak, nefes alıp vermek, zihnimizi şimdiki ana davet etmek, bedenimizdeki gerçek açlıkla bağ kurmamızı sağlar, böylece neden yemek yediğimizi anlarız.
*Gerçekten aç olduğumuz için mi bir şeyler yiyoruz yoksa yemek zamanı olduğu ve yemek orada olduğu için mi?
*Eğer dikkatimizi verirsek ne kadar yememiz gerektiğini de biliriz.
Çünkü yediklerimizin ölçüsü sağlığımızı doğrudan etkiler. Önünüzde duran yemek ise bedeninizi ve zihninizi besleyerek sizi sağlıklı ve zinde tutmak için vardır.