Yoga ile travmanın üstesinden gelmek

Overcoming Trauma through Yoga: Reclaiming Your Body
Yazarlar: David Emerson, Elizabeth Hopper, Bessel van der Kolk (Giriş), Peter A. Levine (Önsöz), Stephen Cope (Önsöz)
Yayın Evi: North Atlantic Books, 2011

“Yoga ile Travmaların Üstesinden Gelmek” isimli kitabın yazarları David Emerson ve Elizabeth Hopper, Boston’daki JRI Travma Merkezi’nde çalışan yoga hocası ve psikolog. JRI Travma Merkezi’ni kuran kişi ise yetkin travma uzmanı Harvard Üniversitesi’nden Psikiyatrist Dr. Bessel A. van der Kolk. Bu travma merkezinde hastaların iyileşme sürecindeki tecrübelerini aktardıkları ve yoganın travmadaki iyileştirici gücünü anlattıkları bu kitabı kaleme almışlar.

Travma
İnsanoğlu hayatında güvenlik duygusuna, düzen hissine ve temel yaşam haklarına zarar veren öyle tecrübeler yaşar ki bu olayların sonucunda eskisi gibi olamaz. Bu parçalayan tecrübelere travma denir ve bu travmaların hepimizin başına gelme ihtimali vardır. Travma insan vücudundaki alarm sistemlerini aktive eder ve iyileşene kadar bu alarmlar susmaz. Devamlı güvensizlik hissi, uykusuzluk ve stres dışında bu travmalar insanın kendi vücuduyla olan ilişkisini de bozar.

Yoga, insanın bedeniyle zihnini ve ruhunu barıştırarak kendisi ile olan bozulmuş ilişkisini tamir eder.

Fiziksel, ruhsal ve cinsel travmalardan sonra insan vücudunda savaş/ kaç stres yanıtı açığa çıkar. Beyinden salgılanan hormonlar böbreküstü bezinden stres hormonu kortizol ve adrenalin salgılanmasına neden olur ve vücutta pek çok fizyolojik değişiklik meydana gelir.
Bu değişiklikler bizim travma yaratan etkenden kaçabilmemiz veya onunla savaşabilmemiz içindir. Ancak travma etkeni bizden daha güçlü, daha büyük ve baş edemeyeceğimiz boyutta veya devamlı olursa, bu stres yanıtı kronik hale gelir ve bizi hasta eder.
Travma üzerinden yıllar geçmesine rağmen travmayı hatırlatan küçücük detaylar bilinçaltımızı uyararak vücudumuzdaki stres yanıtını tekrar ortaya çıkarır.
Travmanın bir diğer etkisi ise bu savaş/kaç yanıtı sonucu sempatik sinir sistemini aktive ederek kalp hızı değişkenliğimizi azaltmasıdır.
Kalp hızı değişkenliği (sağlıklı olan; kalbin olaylar karşısında hızlı uyum sağlayabilmesi ve bunun için değişkenliğinin fazla olmasıdır) az olan insanlar, stresli olaylar karşısında soğukkanlıklarını koruyamaz ve 2 yaşındaki çocuklar gibi tepkiler verirler.

Yoga, hem kronik stres yanıtını azaltır, hem de kalp hızı değişkenliğini artırarak olaylar karşısında soğukkanlı olmamızı sağlar.

Kronik stresin en önemli nedenlerinden birisi duygusal travmadır.
Büyükleri veya ebeveynleri tarafından görülmeyen, duyulmayan, değer verilmeyen, her yaptıklarına müdahale edilen, beğenilmeyen, baskılanan, özgürlüğü kısıtlanan çocuklar, bu negatif duygularla baş edemez ve kendi bedenine yabancılaşır.
Erken bebeklik ve çocuklukta güvenlik hissi yaşayamamış kişiler bir türlü o iyilik ve gerçekten güvende olma halini hissedemezler.
Travma sonucu vücutta savaş /kaç yanıtı ortaya çıkar. Bu yanıt sonucunda eğer biz kaçamaz veya savaşamazsak kendimizi vücudumuzun içerisine hapsolmuş hissederiz. Vücudumuzun bize ihanet ettiğini düşünürüz ve bize ihanet eden bedene kötü davranmaya başlarız.
Kendimize bakmayız, çok fazla veya çok az yemek yeriz. Farklı türde bağımlılıklar geliştiririz veya başka şekillerde kendimize zarar veririz.Travma yaşayan insanlar kendi bedenleriyle barıştıkları zaman bu davranışların farkına varıp çözüm yolları aramaya başlarlar.

Yoga, kendi bedenimizin sesini daha iyi duymamızı sağlar, bizi şimdiki anda tutar ve bir yandan da stres yanıtını azaltarak negatif duyguların üstesinden gelmemizi sağlar.

Meditasyon, yaşanan stresler karşısında soğukkanlılığımızı korumamızı sağlayarak negatif olaylara verdiğimiz uygunsuz tepkileri dizginlememize yardımcı olur.

Yoga;
-Kronik stres yanıtını azaltarak
-Stres hormonu kortizol seviyelerini düşürerek
-Sempatik baskınlığı azaltarak
-Azalmış kalp hızı değişkenliğini artırarak
-Bedenimizin verdiği sinyalleri daha iyi anlamamızı sağlayarak
-Küçük stresler karşısında kendimize zarar verecek tepkilerde bulunma olasılığımızı azaltarak yarar sağlar.
Yoga bizi şimdiki anda tutar.

Yazarlar kitabı bitirirken iki önemli noktaya da parmak basmışlar:

• Yogaya başlarken, travma öyküsü olan kişilere kalabalık sınıflarda zorlanmak ve eğitmenin elle yönlendirme yapması iyi gelmeyebilir.
• Yin yoga veya restoratif yoga gibi daha yumuşak dersler başlangıç döneminde daha uygundur.